- Je was deze zomer met twee collega’s in Georgië, wat hebben jullie daar gedaan in het kader van de psychoanalyse?
In Kahete vond de jaarlijkse Summerschool over psychoanalyse plaats. Vanuit een samenwerkingsverband heb ik met twee collega’s uit Nederland lezingen verzorgd en klinische seminars begeleid. Mijn lezing ging over het eerste gesprek. Er waren ongeveer 40 deelnemers, voor het grootste deel studenten van de universiteit van Tblisi en de overige deelnemers waren psychotherapeuten in opleiding voor psychoanalytisch psychotherapeut.
- Hoe leeft de psychoanalyse in Georgië?
Psychische problemen worden behandeld met medicatie en gedragstherapie. Een veel geringere plek wordt ingenomen door de psychoanalytisch georiënteerde behandelingen die net zoals in ons land in de vrije praktijken uitgeoefend worden.
- Wat viel je op in het werken met de studenten?
Het niveau van de studenten lag hoog en ze waren ‘eager’ om te leren. De studenten moesten trouwens voor aanvang een werkstuk schrijven.
Het verraste me dat het Engels spreken, wat voor niemand de moedertaal is, en het soms moeten vertalen geen obstakel was. In tegendeel! Het zo zorgvuldig mogelijk zoeken naar woorden die het best weergaven wat bedoeld werd, bleek iets toe te voegen. Het samen puzzelen is een poging is om elkaar zo goed mogelijk te willen begrijpen. Zoeken naar woorden vormt ook een parallel met het analytische proces om zo dicht mogelijk bij de betekenis te willen komen.
En nog iets wat anders is. De mensen in opleiding voor psychoanalytisch psychotherapeut die kiezen voor een leeranalyse, doen soms een ‘shuttle analyse’. Dit komt omdat er in het hele land maar 2 psychoanalytici zijn geregistreerd bij de IPA. De therapeuten in opleiding gaan dan 4x per jaar een paar weken naar bijvoorbeeld Berlijn om daar 7 dagen in de week in analyse te zijn.
- Wat maakt het werken in Georgië anders denk je?
Omdat er recent in de geschiedenis van het land zoveel spanningen en conflicten zijn geweest, zijn er veel mensen die grote verliezen hebben geleden, afschuwelijke situaties hebben beleefd en getraumatiseerd zijn. In 1991 is het land pas onafhankelijk geworden van Rusland wat zeker niet zonder slag of stoot is gegaan en in 2008 was er de kwestie van Zuid-Ossetië. Een collega vertelde me dat haar man dood geschoten is in 1991. Zo heeft de hele bevolking aangrijpende verhalen te vertellen. En ook nu is er angst voor de dreiging van Poetin. De therapeutische behandeling vindt dan plaats in een andere context waarin emoties gevoeld worden en gedachten zich vormen dan in Nederland. Na de Summerschool heb ik er nog 2,5 week rondgetrokken. Ik vond het een heftig land met veel verrassingen: Prachtig landschap, aardige toegankelijke mensen, heerlijk eten, maar soms ook erg vet en sober. En het was er heet in augustus.
- Wat neem je van deze ervaring mee?
Ik vond het heel leuk en waardevol dat er zoveel klinisch werk besproken werd. Ik wil nagaan of in onze Summer University volgend jaar in Amsterdam de praktijk ook een groter deel uit kan gaan maken van het programma. We hebben natuurlijk veel meer deelnemers maar we kunnen kijken hoe we dat toch vorm kunnen geven want ik heb weer gemerkt hoe zinvol het is casuïstiek met elkaar te bespreken.
Sylvia Janson is vrijgevestigd psychotherapeut en psychoanalytica in Leeuwarden
